Perihal PTSD

Selepas melalui atau menyaksikan peristiwa traumatik, sesetengah orang mengalami keadaan kesihatan mental yang dipanggil gangguan tekanan selepas trauma (PTSD). Kesihatan fizikal, mental atau rohani seseorang itu boleh terjejas teruk oleh pengalaman traumatik itu.

Hidup melalui peperangan, pertempuran ketenteraan, penderaan fizikal atau lisan yang kerap, bencana alam seperti kebakaran, gempa bumi, banjir atau puting beliung, kemalangan kereta, kes serangan seksual dan kematian orang tersayang yang tidak dijangka adalah contoh biasa peristiwa traumatik.

Perbezaan dan persamaan antara trauma dan PTSD

Trauma ialah tindak balas emosi terhadap peristiwa atau situasi yang menyedihkan sehingga mengganggu rasa selamat anda. Ancaman langsung kepada nyawa atau keselamatan seseorang, serta sebarang keadaan yang menyebabkan seseorang berasa tidak berdaya atau bersendirian adalah contoh biasa situasi traumatik. 

Seseorang yang pernah mengalami atau menyaksikan trauma mungkin mengalami gangguan tekanan selepas trauma (PTSD). Dalam fikiran mereka, penghidap PTSD sering mengenang kembali kejadian itu berulang kali melalui pemikiran, mimpi atau imbasan semula yang mengganggu.

Walaupun menunjukkan simptom yang sama, mereka berkembang dengan cara yang berbeza. PTSD ialah gangguan kronik di mana pesakit terus mengimbas kembali dan menghidupkan kembali peristiwa traumatik, tetapi peristiwa traumatik adalah berdasarkan masa.

Simptom PTSD

Selepas peristiwa traumatik, simptom PTSD biasanya muncul tiga bulan kemudian. Namun, simptomnya juga boleh muncul bertahun-tahun atau bahkan berdekad lamanya selepas kejadian itu. 

Kriteria berikut terdapat dalam Manual Diagnostik dan Statistik Gangguan Mental, Edisi Kelima (DSM-5), yang sering digunakan untuk mendiagnosis PTSD:

1. Mengalami semula simptom (memerlukan sekurang-kurangnya satu):
   • Kilas balik peristiwa traumatik.
   • Fikiran yang menakutkan.
   • Mimpi ngeri.
2. Simptom mengelak (memerlukan sekurang-kurangnya satu):
   • Mengelakkan aktiviti, situasi, benda atau tempat yang menimbulkan peristiwa traumatik
   • Mengelakkan sebarang perasaan atau fikiran yang berkaitan dengan pengalaman traumatik
3. Simptom keghairahan dan kereaktifan (memerlukan sekurang-kurangnya dua):
   • Mengalami kesukaran untuk tidur
   • Mengalami kesukaran menumpukan perhatian
   • Mudah terkejut
   • Rasa tegang atau 'on edge'
   • Mengalami rasa mudah marah atau ledakan kemarahan
   • Mempunyai tingkah laku melulu atau merosakkan diri sendiri
4. Simptom kognisi dan mood (memerlukan sekurang-kurangnya dua):
   • Kesukaran mengingat butiran penting daripada peristiwa traumatik
   • Perasaan takut, marah, bersalah dan malu
   • Perasaan menyalahkan yang berlebihan ditujukan kepada diri sendiri atau orang lain
   • Fikiran negatif tentang diri anda atau dunia
   • Berasa mati rasa emosi
   • Hilang minat dalam aktiviti yang pernah dinikmati.

Kira-kira 15% hingga 35% penghidap sakit kronik juga mengalami PTSD, sering dikaitkan dengan peristiwa traumatik seperti serangan, kemalangan kereta atau bencana. Dalam kes sedemikian, mereka mungkin mengalami kedua-dua sakit kronik dan PTSD kerana kesakitan itu boleh bertindak sebagai peringatan berterusan tentang trauma, meningkatkan simptom PTSD mereka.

Simptom PTSD dalam kalangan kanak-kanak dan remaja

Simptom berikut boleh dilihat pada kanak-kanak yang lebih muda dengan PTSD:

• Sukar untuk fokus dan kekal teratur
• Resah dan gelisah
• Mengulangi peristiwa traumatik semasa bermain
• Menjadi terlalu rapatdengan ibu bapa atau orang dewasa lain
• Terkencing di katil walau selepas belajar menggunakan tandas
• Lupa atau tidak boleh bercakap

Kanak-kanak dan remaja yang lebih dewasa sering menunjukkan simptom yang serupa dengan orang dewasa Selain itu, mereka mungkin mengalami simptom berikut:

• Tingkah laku yang mengganggu, tidak menghormati atau berbahaya
• Rasa bersalah kerana gagal mengelak kecederaan atau kematian
• Berfikir untuk membalas dendam

Faktor risiko

Faktor risiko PTSD boleh termasuk:

• Mengalami kecederaan atau menyaksikan orang lain cedera atau terbunuh.
• Perasaan takut, tidak berdaya atau ngeri.
• Trauma yang berpanjangan atau berulang.
• Pendedahan kepada peristiwa traumatik masa lalu, terutamanya yang berlaku pada zaman kanak-kanak.
• Mengatasi tekanan tambahan berikutan insiden traumatik, seperti kehilangan pekerjaan, cedera atau kehilangan orang tersayang.
• Tidak mempunyai sebarang sokongan sosial berikutan pengalaman traumatik.
• Mempunyai masa lalu penyalahgunaan bahan atau penyakit mental.

Diagnosis dan rawatan

Diagnosis

PTSD boleh didiagnosis melalui saringan kesihatan mental, fizikal dan ujian darah. Untuk membezakannya daripada tindak balas tekanan biasa, yang sering diselesaikan tanpa campur tangan, simptom mesti berterusan selama lebih daripada satu bulan. Untuk diagnosis, anda mesti menunjukkan semua simptom berikut:

• Sekurang-kurangnya 1 simptom mengelak.
• Sekurang-kurangnya 1 mengalami semula simptom.
• Sekurang-kurangnya 2 simptom rangsangan dan kereaktifan.
• Sekurang-kurangnya 2 simptom kognisi dan mood.

Pilihan rawatan

PTSD boleh dirawat dengan cara berikut:

1. Psikoterapi: Terapi Tingkah Laku Kognitif atau CBT ialah jenis rawatan popular yang membantu pesakit dalam memahami dan mengubah corak pemikiran dan tingkah laku berbahaya yang dikaitkan dengan trauma mereka. Terapi pemprosesan kognitif (CPT) dan terapi pendedahan berpanjangan (PE) adalah dua teknik khusus yang sering digunakan dalam CBT.
2. Ubat-ubatan: Beberapa ubat, seperti antidepresan seperti selective serotonin reuptake inhibitors (SSRIs) atau serotonin and norepinephrine reuptake inhibitors (SNRI), mungkin diberikan untuk memperbaiki simptom PTSD. Selain itu, ubat antigelisah mungkin diberikan.

Mencegah PTSD

Walaupun peristiwa traumatik tidak selalu dapat dielakkan, anda masih boleh mengurangkan risiko PTSD dengan mengambil langkah pencegahan tertentu:

• Selepas peristiwa traumatik, minta bantuan daripada orang lain seperti keluarga dan rakan anda atau kumpulan sokongan.
• Membangunkan strategi daya tindak yang sihat selepas mengalami insiden tekanan.
• Mampu bertindak dan bertindak balas dalam situasi yang menakutkan dengan cara yang berkesan.
• Berikan bantuan kepada orang lain, terutamanya dalam kes di mana peristiwa yang menyedihkan memberi kesan kepada ramai orang, seperti dalam bencana alam.
• Apabila anda berada dalam bahaya, belajar untuk berasa positif tentang tindakan anda.

Atur janji temu di Hospital Gleneagles

Jika anda atau seseorang yang anda kenali berdepan dengan PTSD, hubungi pasukan pakar profesional kesihatan mental di Hospital Gleneagles untuk perundingan. Kami menjamin penjagaan yang terbaik dan khusus untuk keperluan anda.