Cara Menjaga Kesihatan Anda Semasa Kemoterapi

Jenis kemoterapi

Kemoterapi, sering dirujuk sebagai kemo ialah rawatan perubatan yang menyasarkan dan memusnahkan sel-sel kanser atau melambatkan pertumbuhannya melalui penggunaan ubat-ubatan yang kuat. Ubat-ubatan ini berfungsi dengan mengganggu pembahagian sel yang cepat yang merupakan ciri sel kanser. Kemoterapi boleh digunakan sebagai rawatan kendiri atau digabungkan dengan terapi lain seperti pembedahan atau radioterapi.

Kemoterapi menawarkan alternatif yang kurang invasif kepada pembedahan dengan menyasarkan secara langsung sel-sel kanser dan seterusnya memelihara fungsi organ dan anggota badan tanpa memerlukan penyingkiran fizikal bahagian badan. Dalam sesetengah keadaan, kemoterapi sahaja sudah memadai untuk menghapuskan semua sel kanser dan berfungsi sebagai rawatan utama dan berpotensi membawa kepada penyembuhan lengkap.

Kemoterapi boleh diberikan melalui kaedah yang berbeza:

• Kemoterapi intravena: Kaedah ini melibatkan pemberian ubat terus ke dalam vena. Prosedur ini biasanya dilakukan dalam persekitaran hospital, tiub dimasukkan ke dalam urat di tangan, lengan atau dada anda di tempat ubat itu diberikan. Pendekatan ini membolehkan pemberian ubat secara tepat dan membolehkan doktor anda memantau rawatan.

• Kemoterapi oral: Dalam kemoterapi oral, ubat diambil dalam bentuk tablet atau cecair. Rawatan ini biasanya diuruskan di rumah dengan pesakit mengambil ubat yang ditetapkan seperti yang diarahkan. Pemeriksaan kerap dengan doktor anda adalah penting untuk memantau kemajuan dan mengurus sebarang kemungkinan kesan sampingan.

Baca lebih lanjut: Teknologi rawatan kanser tersedia di Hospital Gleneagles Malaysia.

Fungsi kemoterapi

Kemoterapi digunakan dalam kes apabila kanser telah bermetastasis atau terdapat kemungkinan kanser merebak.

• Pembasmian kanser sepenuhnya (kemoterapi kuratif).
• Meningkatkan keberkesanan rawatan lain seperti radioterapi atau pembedahan (kemoradiasi atau kemoterapi neoadjuvant).
• Mengurangkan risiko kanser berulang selepas radioterapi atau pembedahan (kemoterapi adjuvant).
• Melegakan gejala apabila penawar tidak dapat dicapai (kemoterapi paliatif).

Keberkesanan kemoterapi boleh berbeza dengan ketara. Bercakap dengan doktor anda untuk memahami potensi kejayaan rawatan dalam kes anda.

Kesan sampingan bagi kemoterapi

Kesan sampingan biasa kemoterapi termasuk:

• Kelesuan
• Peningkatan risiko jangkitan
• Loya dan muntah
• Lebam dan berdarah
• Cirit-birit atau sembelit
• Keguguran rambut
• Masalah hilang ingatan dan tumpuan
• Sakit mulut
• Isu seks dan kesuburan
• Isu emosi
• Insomnia
• Keletihan dan kelemahan
• Tinnitus atau kehilangan pendengaran

Walaupun sesetengah individu mungkin mengalami kesan sampingan, individu yang lain mungkin mempunyai pengalaman minimum dengan kesan sampingan tersebut. Perkara yang penting ialah kekal sihat sebelum, semasa dan selepas kemoterapi. 

Memahami ketidakselesaan kemoterapi

Kemoterapi adalah komponen penting dalam rawatan kanser, tetapi ramai pesakit bimbang sama ada rawatan itu sendiri menyakitkan. Walaupun kemoterapi tidak menyakitkan, prosedur ini boleh menyebabkan pelbagai ketidakselesaan. Selain itu, rawatan kanser yang berbeza boleh menyebabkan jenis kesakitan yang berbeza.

Walaupun kesakitan yang berkaitan dengan kanser tidak selalu dapat dikurangkan sepenuhnya, strategi pengurusan kesakitan yang berkesan boleh mengurangkan ketidakselesaan bagi kebanyakan pesakit dengan ketara. Pengurusan kesakitan yang betul boleh meningkatkan kualiti hidup anda semasa dan selepas rawatan kanser.

Loya ialah kesan sampingan biasa yang dikaitkan dengan ubat kemoterapi tertentu, sering menimbulkan cabaran yang ketara kepada pesakit dan memberi kesan kepada pelbagai aspek kehidupan seharian mereka.

Walau bagaimanapun, tidak semua ubat kemoterapi menjadi penyebab loya. Loya yang berlaku biasanya bermula dalam beberapa minit hingga beberapa jam selepas rawatan dan boleh bertahan untuk tempoh yang berbeza. Sesetengah individu mengalami loya selama beberapa jam, manakala yang lain mungkin berasa loya selama beberapa hari.

Beberapa faktor menyumbang kepada loya yang disebabkan oleh kemoterapi:

• Wanita
• Umur bawah 60 tahun
• Menjalani kitaran kemoterapi pertama
• Pengalaman loya sebelum ini semasa rawatan
• Sejarah mabuk atau loya semasa mengandung
• Rasa mual dan muntah sebelum kemoterapi
• Jenis ubat kemoterapi tertentu seperti ubat platinum atau antrasiklin
• Dos yang diberikan
• Kadar dan kaedah pemberian ubat

Bersedia untuk rawatan kemoterapi

Persediaan yang betul untuk kemoterapi adalah penting untuk memastikan proses berjalan selancar mungkin. Berikut ialah beberapa petua untuk membantu anda membuat persediaan:

• Bungkus beg rawatan dengan pakaian hangat, snek berkhasiat, minuman, pelembap bibir dan pilihan hiburan seperti buku, majalah atau muzik dengan fon telinga.
• Aturkan peneman bersama anda terutamanya untuk perjalanan pulang kerana sesetengah ubat boleh menyebabkan rasa mengantuk.
• Dapatkan bantuan daripada rakan atau ahli keluarga untuk mengurus tugas seperti penjagaan kanak-kanak sebelum dan selepas rawatan.
• Bincangkan pengaturan kerja yang diperlukan dengan majikan anda yang termasuk mengambil cuti pada hari rawatan.
• Utamakan penjagaan diri dengan kekal terhidrasi, mendapat tidur yang cukup, ambil makanan berkhasiat, dan melakukan aktiviti fizikal ringan untuk mengurus kesan sampingan kemoterapi.
• Wujudkan sistem sokongan untuk berkongsi perjalanan kanser dan kemoterapi anda dengan keluarga, rakan atau profesional penjagaan kesihatan.
• Biasakan diri anda dengan kemungkinan kesan sampingan dan buat rancangan sewajarnya. Sebagai contoh, jika anda menjangka rambut gugur, pertimbangkan untuk memotong rambut sebelum rawatan.
• Maklumkan kepada doktor anda tentang sebarang ubat lain yang anda ambil untuk mengelakkan kemungkinan interaksi dengan kemoterapi.

Mengekalkan kesihatan anda semasa kemoterapi

Kekal sihat semasa kemoterapi adalah penting walaupun terdapat cabaran yang mungkin dihadapi. Langkah ini melibatkan gabungan penjagaan diri dan bimbingan perubatan. Berikut ialah beberapa petua untuk membantu anda kekal sihat:

1. Mencegah jangkitan

Kemoterapi boleh melemahkan sistem imun anda yang menjadikan anda lebih mudah terdedah kepada jangkitan. Untuk melindungi diri anda:

• Amalkan kebersihan tangan yang baik: Basuh tangan anda dengan kerap dan bawa pensanitasi tangan.
• Elakkan tempat yang sesak, terutamanya semasa musim selesema atau wabak.
• Jaga jarak anda dengan individu yang sakit.

2. Mengurus Loya

Loya ialah kesan sampingan biasa kemoterapi tetapi terdapat cara untuk mengurus loya dengan berkesan:

• Ambil ubat antiloya yang ditetapkan seperti yang diarahkan oleh doktor anda.
• Ambil makanan dalam kuantiti lebih kecil dan lebih kerap terutamanya pada hari rawatan untuk membantu mengurangkan rasa kenyang yang boleh mencetuskan loya.
• Kekal terhidrasi dengan meminum banyak cecair kerana dehidrasi boleh menyebabkan loya lebih teruk.

3. Pertimbangan pemakanan selepas kemoterapi

Mengekalkan diet seimbang adalah penting untuk kesihatan keseluruhan. Fokus pada:

• Buah-buahan dan sayur-sayuran: Kaya dengan vitamin dan mineral untuk meningkatkan sistem imun anda.
• Makanan kaya protein: Penting untuk membaiki dan menjana semula sel.
• Bijirin penuh: Membekalkan tenaga dan menyokong kesihatan pencernaan.

4. Kekal terhidrat

Kekal terhidrat adalah penting semasa kemoterapi. Meminum sekurang-kurangnya lapan cawan air setiap hari membantu badan anda mengeluarkan toksin dan menyokong kesejahteraan keseluruhan.

5. Lakukan senaman ringan

Senaman yang kerap dan lembut boleh meningkatkan mood, mengurangkan keletihan dan meningkatkan kesihatan secara keseluruhan. Rujuk doktor anda untuk menentukan tahap aktiviti yang sesuai untuk anda.

6. Rujuk doktor anda tentang makanan tambahan (suplemen)

Walaupun suplemen boleh memberikan manfaat, berunding dengan pembekal penjagaan kesihatan anda sebelum mengambil sebarang suplemen semasa kemoterapi adalah penting kerana sesetengahnya mungkin mengganggu rawatan atau menyebabkan kesan sampingan yang tidak diingini.

7. Mendapatkan sokongan

Menghadapi kanser dan kemoterapi boleh mencabar emosi. Mendapatkan sokongan apabila diperlukan, sama ada melalui kumpulan sokongan, ahli terapi atau rakan dan keluarga yang dipercayai adalah sangat penting.

Menjaga pesakit yang menjalani kemoterapi

Jika anda seorang penjaga untuk seseorang yang menjalani kemoterapi, sokongan anda amat berharga dalam membantu mereka kekal sihat semasa perjalanan yang mencabar ini. Berikut ialah cara anda boleh membantu:

• Bersabar dan empati, memahami bahawa orang yang anda sayangi mungkin mengalami perubahan mood, keletihan dan kesan sampingan yang lain.
• Membantu dengan tugas harian seperti bantu memasak, membersihkan dan memandu ke janji temu perubatan.
• Jadilah pendengar yang baik, menawarkan simpati apabila orang yang anda sayangi perlu bercakap.
• Galakkan penjagaan diri dengan menggalakkan orang yang anda sayangi untuk mengikut nasihat doktor mereka dan mengambil ubat seperti yang diarahkan, mengutamakan kesihatan dan kesejahteraan mereka.

Atur janji temu di Hospital Gleneagles

Dengan memahami kemoterapi, bersedia menghadapi cabarannya dan mengamalkan strategi untuk mengekalkan kesihatan anda, anda boleh mengurus kesan sampingan kemoterapi dengan berkesan dan meningkatkan peluang anda untuk mendapatkan hasil yang positif. Pasukan penjagaan kesihatan di Hospital Gleneagles bersedia untuk menyokong dan membimbing anda dalam setiap langkah.

Hubungi kami hari ini untuk menempah janji temu untuk perundingan atau lawati Jabatan Onkologi kami di Hospital Gleneagles terdekat anda.