Topics
Kayap, atau herpes zoster, adalah jangkitan virus yang disebabkan oleh pengaktifan semula virus Varicella-zoster, virus yang sama yang menyebabkan cacar air. Individu yang pernah mengalami cacar air berisiko mendapat kayap kerana virus ini kekal dalam tubuh. Apabila diaktifkan semula, ia menyebabkan ruam yang menyakitkan dan lepuh, biasanya muncul di satu bahagian badan sahaja.
Artikel ini akan membincangkan punca, simptom, dan risiko kayap secara terperinci. Selain itu, ia juga akan menjelaskan langkah pencegahan dan rawatan yang berkesan. Jika anda mengalami simptom atau terdedah kepada kayap, dapatkan rawatan segera di Hospital Gleneagles untuk mengelakkan komplikasi dan mempercepatkan pemulihan.
Faktor Risiko Kayap
1. Sistem Imuniti Lemah
Individu yang mempunyai imuniti rendah, seperti penghidap penyakit kronik termasuk kanser atau HIV, lebih berisiko mendapat kayap.
2. Usia
Individu berusia lebih 50 tahun mempunyai risiko lebih tinggi kerana fungsi imun biasanya menurun dengan usia. Risiko dan keparahan kayap meningkat seiring usia, terutamanya bagi mereka yang berusia lebih 60 tahun.
Simptom Kayap yang Perlu Diperhatikan
1. Sakit yang Membakar atau Menusuk, Kesemutan, atau Kegatalan
Simptom awal kayap sering melibatkan sensasi luar biasa pada kulit di mana ruam akan berkembang. Ini termasuk kesakitan membakar, sakit menusuk, atau sensasi kesemutan. Simptom ini boleh dirasakan sebagai gatal atau kerengsaan yang berterusan, menjadikan kawasan yang terjejas sangat sensitif pada sentuhan. Sesetengah individu menggambarkan kesakitan sebagai teruk, menyerupai kerosakan saraf atau kesakitan yang mendalam.
2. Sakit di Sebelah Bahagian Badan atau Muka
Kayap biasanya hanya menjejaskan sebelah bahagian badan kerana virus diaktifkan semula di laluan saraf tertentu. Ini menyebabkan kesakitan dan ruam yang tidak melepasi garisan tengah badan. Sakit di sebelah bahagian badan adalah ciri utama yang membezakan kayap daripada penyakit kulit yang lain.
3. Ruam dan Lepuh
Beberapa hari selepas kesakitan awal, ruam akan muncul. Ia bermula sebagai tompok merah yang akhirnya membentuk kelompok lepuh berisi cecair. Lepuh ini menyerupai cacar air tetapi terhad kepada satu kawasan saraf, sering dalam corak seperti jalur di sebelah bahagian badan atau muka. Lepuh akan pecah dan kering, biasanya sembuh dalam 7 hingga 10 hari.
4. Ruam Setempat pada Badan atau Muka
Ruam biasanya muncul di bahagian badan dan melingkari sebelah bahagian badan seperti tali pinggang. Pada muka, ruam boleh menjejaskan bahagian berdekatan dengan mata, telinga, atau mulut. Kayap pada muka boleh mendatangkan komplikasi seperti masalah penglihatan atau pendengaran jika tidak dirawat.
5. Ruam Meluas (Kes Jarang)
Pada individu dengan sistem imun yang lemah, ruam boleh merebak ke kawasan badan yang lebih luas, menyerupai kes cacar air yang teruk. Ini jarang berlaku tetapi memerlukan rawatan segera untuk mencegah komplikasi.
6. Demam, Menggigil, Sakit Kepala
Demam ringan hingga sederhana selalunya mengiringi kayap, menunjukkan tindak balas imun badan terhadap virus yang diaktifkan semula. Simptom ini biasanya lebih ketara pada peringkat awal, sebelum ruam muncul. Sesetengah individu juga mungkin menggigil kerana suhu badan mereka berubah-ubah sebagai tindak balas terhadap aktiviti virus; ini selalunya disertai dengan rasa tidak sihat secara umum. Sakit kepala yang bermula daripada sakit kepala ketegangan ringan hingga lebih teruk seperti migrain, juga boleh berlaku sebagai sebahagian daripada tindak balas sistemik terhadap virus.
Pengalaman setiap individu boleh berbeza dan sesetengahnya mungkin mempunyai simptom tambahan atau manifestasi keadaan yang lebih teruk. Rawatan segera boleh membantu mengurangkan simptom dan mencegah komplikasi.
Adakah Kayap Berjangkit
Kayap tidak berjangkit kerana ia disebabkan oleh pengaktifan semula virus varicella-zoster (VZV) yang sedia ada dalam badan dan bukannya diperoleh daripada orang lain. Setelah seseorang pulih daripada cacar air, virus ini kekal dorman dalam tisu saraf dan boleh diaktifkan semula pada masa hadapan akibat faktor seperti usia, stres, atau sistem imun yang lemah.
Kayap tidak merebak antara manusia seperti penyakit lain yang disebabkan oleh patogen. Namun demikian, cecair daripada lepuh kayap boleh menjangkiti individu yang belum pernah mengalami cacar air atau tidak divaksinasi lalu menyebabkan mereka dijangkiti cacar air dan bukannya kayap. Oleh kerana virus terkandung dalam lepuh, risiko penularan adalah minimum jika ruam ditutup, dan sentuhan langsung dielakkan.
Langkah Pencegahan dan Rawatan Kayap
Mencegah dan merawat kayap dengan cepat boleh mengurangkan risiko komplikasi. Vaksinasi adalah kaedah paling berkesan untuk mencegah kayap. Vaksin ini disarankan untuk individu berusia lebih 50 tahun dan terbukti mengurangkan risiko kayap serta neuralgia pasca-kayap sehingga 90%.
Tiada rawatan untuk kayap. Ubat antiviral boleh membantu mengurangkan keterukan, tempoh dan penyebaran ruam jika diambil dalam masa 72 jam apabila simptom bermula. Ubat penahan sakit boleh membantu melegakan kesakitan dan ketidakselesaan.
Soalan Lazim
1. Adakah kayap boleh menyebabkan komplikasi serius?
Ya, sesetengah individu boleh mengalami neuralgia pasca-kayap, iaitu kesakitan kronik selepas ruam hilang. Komplikasi lain termasuk masalah penglihatan jika ruam berlaku berhampiran mata.
2. Adakah kayap meninggalkan parut?
Ruam kayap boleh meninggalkan parut, terutamanya jika digaru atau dijangkiti. Penting untuk memastikan kawasan yang terjejas sentiasa bersih dan elakkan menggaru.
3. Apakah langkah terbaik untuk mengelakkan jangkitan?
Vaksinasi dan langkah kebersihan yang baik adalah cara terbaik untuk mengurangkan risiko jangkitan.
Atur Janji Temu di Hospital Gleneagles
Jika anda mempunyai pertanyaan mengenai kayap, hubungi kami untuk membuat janji temu di Hospital Gleneagles terdekat. Bagi pemeriksaan dan saringan kesihatan, sila hubungi pusat saringan kesihatan di Hospital Gleneagles berhampiran untuk memulakan perjalanan kesihatan anda dengan langkah yang tepat.
