Penyakit UTI (Jangkitan Saluran Kencing): Punca, Simptom & Rawatan

Apakah itu jangkitan saluran kencing?

Penyakit UTI (Jangkitan Saluran Kencing) ialah jangkitan yang boleh menjejaskan mana-mana bahagian sistem urinari, termasuk buah pinggang, ureter, pundi kencing dan uretra.

Punca jangkitan kuman dalam air kencing

Jangkitan saluran kencing (UTI) biasanya berlaku apabila bakteria masuk melalui uretra dan naik ke pundi kencing atau buah pinggang, lalu menyebabkan jangkitan. Bakteria yang paling kerap menjadi punca termasuklah Escherichia coli (E. coli), Enterococcus, Pseudomonas, Klebsiella, dan Proteus.

Dalam kes tertentu, punca jangkitan kuman dalam air kencing juga boleh berpunca daripada:

• Masalah struktur saluran kencing, seperti keabnormalan anatomi tersembunyi yang mengganggu aliran kencing.
• Batu karang, yang boleh menyekat saluran dan menjadi tempat pembiakan bakteria.
• Ketidakupayaan mengosongkan pundi kencing sepenuhnya, terutamanya dalam pesakit dengan masalah saraf atau pembesaran prostat.
• Kulat seperti Candida, yang lebih cenderung menyerang pesakit yang lemah sistem imun atau menggunakan kateter.
• Jangkitan virus atau parasit, walaupun ia jarang berlaku.

Penyebab-penyebab ini boleh mengakibatkan sakit pundi kencing, kerap membuang air kecil, dan rasa tidak selesa yang berpanjangan jika tidak dirawat dengan betul.

Tanda-tanda penyakit UTI

Simptom-simptom UTI adalah berbeza mengikut pesakit kerana simptom-simptom ini tidak jelas dan tidak spesifik. Namun, simptom-simptom UTI yang lazim termasuk:

Gejala UTI bahagian bawah (Jangkitan pundi kencing)

• Rasa pedih atau sakit semasa membuang air kecil
• Kerap terasa ingin kencing, walaupun hanya sedikit kencing yang keluar
• Kencing yang keruh, berdarah atau berbau busuk
• Sakit pundi kencing, biasanya dirasai sebagai tekanan atau ketidakselesaan di bahagian bawah abdomen (suprapubik)
• Demam ringan atau rasa tidak sihat secara umum
• Rasa letih atau lesu

Jika jangkitan menjangkiti buah pinggang (UTI bahagian atas)

• Demam tinggi dan menggigil
• Sakit di bahagian belakang, sisi pinggang atau di bawah tulang rusuk
• Loya dan muntah berterusan
• Menggigil atau berpeluh malam
• Perubahan mental (terutamanya warga emas), seperti kekeliruan

Kesan dan komplikasi jangkitan kuman dalam air kencing (UTI)

Kesan jangkitan kuman dalam air kencing boleh menjadi serius jika tidak dirawat dengan betul. Selain simptom awal seperti rasa pedih semasa kencing, jangkitan ini juga boleh menyebabkan komplikasi yang menjejaskan sistem urinari dan kesihatan keseluruhan, seperti:

• Jangkitan Buah Pinggang (Pyelonephritis)
• Sepsis (Urosepsis)
• Jangkitan Ulangan
• Komplikasi Semasa Kehamilan
• Prostatitis dan Komplikasi Khusus Lelaki
• Disfungsi Pundi Kencing
• Komplikasi Jarang Berlaku

Bagaimanakah penyakit UTI didiagnos?

Beberapa kaedah digunakan untuk mendiagnosis jangkitan saluran kencing (UTI), termasuk:

1. Pemeriksaan klinikal
2. Urinalisis - ujian awal untuk mengesan kehadiran bakteria, darah, atau sel putih dalam urin
3. Kultur & kesensitifan urin - untuk mengenal pasti jenis bakteria dan antibiotik yang sesuai
4. Pengimejan diagnostik – untuk menentukan punca UTI
• X-Ray
• Ultrabunyi
• Imbasan CT
• Imbasan MRI 
5. Jika UTI berulang, doktor mungkin akan melaksanakan:
• Urodinamik – Menaksir bagaimana pundi kencing dan uretra menyimpan dan mengeluarkan urin serta tekanan dalam pundi kencing.
• Sistoskopi – Tiub halus berlensa (sistoskop) dimasukkan ke dalam uretra untuk memeriksa pelapik pundi kencing dan uretra bagi melakukan biopsi jika perlu.

UTI dalam kalangan kanak-kanak

Kanak-kanak di bawah umur lima tahun yang mengalami UTI perlu diperiksa dengan teliti, kerana ia mungkin berpunca daripada masalah anatomi tersembunyi pada saluran kencing. Diagnosis tepat dan rawatan awal sangat penting — dalam sesetengah kes, pembedahan mungkin diperlukan.

Gejala UTI dalam kalangan kanak-kanak tidak selalu jelas dan boleh berbeza daripada orang dewasa. Tanda-tanda biasa termasuk:

• Demam tinggi (badan terasa panas di leher, perut, atau belakang)
• Mudah meragam, lesu, atau kelihatan tidak sihat
• Kurang selera makan atau enggan menyusu (terutama bayi)
• Kerap terkencing, terkencing dalam seluar, atau kembali kencing malam
• Muntah

Rawatan jangkitan kuman dalam air kencing (UTI)

Jangkitan saluran kencing (UTI) biasanya berpunca daripada bakteria, maka rawatan utama adalah antibiotik yang diberikan oleh doktor. Jenis antibiotik akan bergantung kepada tahap jangkitan dan jenis bakteria yang dikesan. Pesakit dinasihatkan untuk menghabiskan rawatan sepenuhnya, walaupun simptom mungkin hilang lebih awal, bagi memastikan jangkitan benar-benar pulih.

Cara merawat UTI secara semula jadi

Sebagai tambahan kepada antibiotik, cara merawat UTI secara semula jadi di rumah boleh menyokong proses pemulihan dan mengurangkan risiko jangkitan berulang. Antara langkah yang disarankan:

• Minum air secukupnya (sekurang-kurangnya 8–10 gelas sehari) untuk membantu menyingkirkan bakteria melalui air kencing.
• Elakkan menahan kencing dan pastikan pundi kencing dikosongkan sepenuhnya setiap kali membuang air kecil.
• Kencing selepas hubungan intim bagi wanita, kerana ini membantu mengurangkan risiko bakteria masuk ke dalam saluran kencing.
• Amalkan kebersihan kawasan kemaluan, termasuk mengelap dari depan ke belakang selepas ke tandas.
• Pakai seluar dalam kapas dan elakkan pakaian ketat yang mengekalkan kelembapan.
• Kurangkan pengambilan makanan pedas, berkafein, alkohol dan bergula semasa tempoh jangkitan kerana ia boleh merengsakan pundi kencing.

Sokongan semula jadi untuk merawat UTI

Beberapa bahan semula jadi juga boleh menyokong rawatan jangkitan kuman dalam air kencing:

• Jus cranberry: Mengandungi sebatian yang boleh menghalang bakteria daripada melekat pada dinding saluran kencing.
• Vitamin C: Membantu mengasidkan kencing dan meningkatkan sistem imun.
• Probiotik (contohnya dalam yogurt) – Membantu mengekalkan keseimbangan bakteria baik.
• D-Mannose: Gula semula jadi yang membantu mengelakkan bakteria melekat di saluran kencing (boleh didapati sebagai suplemen).

Tempah temujanji di Gleneagles Hospital Penang

Jika anda mengalami simptom seperti sakit pundi kencing, kerap kencing atau rasa pedih semasa membuang air kecil, hubungi kami untuk pemeriksaan lanjut dan rawatan UTI yang tepat.

Gleneagles Hospital Penang menawarkan Perkhidmatan Urologi yang komprehensif, dengan sokongan pakar urologi berpengalaman dan kemudahan diagnostik moden.

Pasukan penjagaan kami yang berdedikasi dan berbilang disiplin sedia memberikan konsultasi menyeluruh dan rawatan yang disesuaikan mengikut keperluan anda.