Kanser paru-paru adalah sejenis kanser yang berkembang di dalam paru-paru. Ia berlaku apabila proses biasa pembahagian dan pertumbuhan sel menjadi tidak normal, lalu menyebabkan sel-sel membesar menjadi ketulan atau tumor. Walaupun sesetengah orang menghidap kanser paru-paru tanpa sebarang punca yang diketahui, merokok kekal sebagai punca utama kanser paru-paru.
Kanser paru-paru adalah punca utama kebimbangan rakyat Malaysia. Satu daripada 55 lelaki dan satu daripada 135 wanita menghidap kanser ini. Kanser paru-paru juga bertanggungjawab untuk kematian paling banyak berkaitan kanser di negara ini.
Kanser paru-paru
Kanser paru-paru boleh dibahagikan kepada dua kategori utama:
- Kanser paru-paru sel kecil: Ini adalah jenis kanser paru-paru yang kurang biasa dan hampir eksklusif untuk perokok tegar.
- Kanser paru-paru bukan sel kecil: Ini adalah istilah umum untuk kebanyakan jenis kanser paru-paru termasuk kanser sel skuamosa, adenokarsinoma dan karsinoma sel besar
- Kanser sel skuamosa berlaku pada sel rata yang meliputi permukaan saluran udara anda. Biasanya berkembang berhampiran tengah pusat paru-paru
- Adenokarsinoma adalah kanser paru-paru biasa yang bermula pada sel kelenjar pembuat lendir yang terletak di lapisan saluran pernafasan anda
- Karsinoma sel besar boleh berkembang di mana-mana bahagian paru-paru dan mempunyai kecenderungan untuk membesar dan merebak lebih cepat daripada adenokarsinoma atau karsinoma sel skuamosa
Kanser paru-paru
Merokok kekal sebagai punca utama untuk kanser paru-paru. Namun, terdapat beberapa kes individu juga mengalami kanser paru-paru kerana terdedah kepada asap rokok sekunder atau bahan pencemar lain. Genetik juga memainkan peranan dalam golongan yang menghidap kanser paru-paru.
Faktor risiko kanser paru-paru
Berikut adalah beberapa faktor risiko dan punca kanser paru-paru:
- Merokok
- Pendedahan kepada asap rokok sekunder
- Terapi sinaran terdahulu pada bahagian dada
- Pendedahan kepada gas radon
- Pendedahan kepada asbestos
- Pendedahan kepada karsinogen lain cth. arsenik, ekzos diesel, silika dan kromium
- Sejarah keluarga kanser paru-paru
Tanda dan simptom kanser paru-paru
Pada peringkat awal, kanser paru-paru tidak menunjukkan sebarang tanda dan gejala yang ketara. Simptom menjadi lebih jelas apabila telah mencapai tahap yang lebih lanjut. Berikut adalah beberapa kanser paru-paru yang berkemungkinan:
- Batuk yang berterusan
- Batuk berdarah
- Sesak nafas
- Sakit dada
- Suara serak
- Penurunan berat badan yang tidak dapat dijelaskan dalam tempoh yang singkat
- Sengal tulang
- Sakit kepala
- Kelemahan atau letih sepanjang masa
- Permulaan baru berdehit
- Sakit dada yang bertambah teruk dengan batuk atau ketawa
Diagnosis kanser paru-paru
Terdapat beberapa ujian berbeza yang digunakan untuk mendiagnosis kanser paru-paru. Doktor anda mungkin melakukan satu atau lebih daripada ujian berikut untuk menentukan punca serta peringkat kanser anda supaya rawatan yang berkesan dapat diberikan.
- X-ray dada
- Imbasan tomografi berkomputer (CT)
- Imbasan pengimejan resonans magnetik (MRI)
- Imbasan tomografi pancaran positron (PET)
- Bronkoskopi untuk melihat saluran udara dalam paru-paru dan biopsi/sitologi
- Ultrabunyi endoskopi untuk melihat sama ada kanser telah merebak ke nodus limfa yang terletak di tengah dada
- Biopsi paru-paru perkutaneus menggunakan jarum panjang untuk mengambil sampel tisu paru-paru
- Biopsi pembedahan untuk mengambil sampel tisu paru-paru
- Mediastinoskopi untuk memeriksa bahagian tengah dada dan jika kanser telah merebak ke saluran udara
- Ujian mutasi gen
- Imbasan tulang untuk memeriksa sama ada kanser dari paru-paru telah merebak ke tulang
Ketahui lebih lanjut tentang pelbagai jenis saringan dan prosedur diagnostik yang dilakukan untuk mendiagnosis kanser paru-paru.
Pilihan rawatan untuk kanser paru-paru
Rawatan untuk kanser paru-paru bergantung pada jenis dan sejauh mana ia telah merebak. Berikut adalah beberapa cara kanser paru-paru dirawat:
- Kemoterapi: Ubat khas diedarkan ke seluruh badan untuk membunuh sel-sel kanser. Ubat kemoterapi boleh diambil secara oral atau intravena.
- Terapi sinaran: Pancaran tenaga tinggi ditujukan kepada tumor atau kawasan tertentu untuk membunuh kanser.
- Pembedahan: Doktor anda menjalankan pembedahan untuk membuang tumor dan tisu kanser.
- Terapi yang disasarkan: Dadah digunakan untuk menghentikan kanser daripada berkembang dan merebak.
Kadangkala, gabungan kaedah di atas digunakan. Sebagai contoh, doktor anda mungkin mengesyorkan kemoterapi untuk mengecutkan tumor sebelum ia dikeluarkan melalui pembedahan.
Ketahui lebih lanjut tentang pelbagai jenis teknologi rawatan untuk merawat kanser paru-paru.
Pencegahan kanser paru-paru
Terdapat banyak perubahan dalam gaya hidup yang boleh diguna pakai untuk mengurangkan risiko mendapat kanser paru-paru. Antaranya:
- Berhenti merokok: Berhenti merokok akan mengurangkan risiko mendapat kanser paru-paru walaupun anda telah menjadi perokok tegar selama bertahun-tahun. Kekal bebas tembakau dengan bantuan kaunseling atau kumpulan sokongan, terapi penggantian nikotin dan ubat-ubatan lain.
- Elakkan asap rokok sekunder: Asap rokok sekunder sama berbahaya seperti merokok sendiri. Elakkan kawasan tempat orang ramai merokok.
- Elakkan karsinogen atau punca persekitaran lain cth. ekzos radon dan diesel: Sesetengah bahaya pekerjaan mungkin meningkatkan risiko anda mendapat kanser paru-paru. Contohnya, jika anda bekerja dalam pembinaan, ini mungkin menyebabkan peningkatan pendedahan kepada asbestos. Atau uji rumah anda untuk kehadiran radon.
- Makan makanan yang sihat: Diet yang sihat termasuk buah-buahan dan sayur-sayuran. Nutrien ini bagus untuk melawan bahan pencemar berbahaya yang boleh membahayakan tubuh.
- Bersenam dengan kerap: Bersenam adalah penting untuk mengekalkan bentuk badan anda, terutamanya paru-paru.
Pengesanan Melindungi!
Rawatan lebih berkemungkinan berjaya jika kanser paru-paru dikenal pasti pada peringkat awal. Saringan untuk kanser paru-paru disyorkan untuk orang yang merokok atau pernah merokok pada masa lalu tetapi tidak mempunyai tanda atau gejala.
Persatuan Kanser Amerika mengesyorkan pemeriksaan tahunan untuk golongan yang:
- Berumur 50 hingga 80 tahun dan dalam keadaan sihat
- Pada masa ini merokok atau telah berhenti dalam tempoh 15 tahun yang lalu
- Mempunyai sekurang-kurangnya 20 pek tahun sejarah merokok (bilangan pek rokok setiap hari kali bilangan tahun merokok)
Pemeriksaan kanser paru-paru dengan imbasan CT lingkaran boleh mengurangkan kemungkinan kematian pada orang yang mempunyai risiko tinggi penyakit ini (kerana sejarah merokok), berbanding dengan x-ray dada biasa.
Atur janji temu di Hospital Gleneagles
Kanser paru-paru adalah penyakit serius yang menyebabkan banyak kematian di Malaysia. Pastikan untuk mencegah kanser paru-paru dengan mengelakkan merokok, makan sihat dan bersenam.
Jika anda atau seseorang dalam keluarga anda menghadapi sebarang simptom kanser paru-paru, hubungi kami untuk mengetahui lebih lanjut tentang Perkhidmatan Onkologi kami di Hospital Gleneagles yang terdekat.
Hospital Gleneagles bekerjasama dengan ahli onkologi untuk membantu pesakit sepanjang rawatan kanser. Pasukan profesional penjagaan kesihatan yang prihatin dan pelbagai disiplin sedia untuk berunding dan memberikan penjagaan yang terbaik.
